lanceerbasis

Een lanceerbasis is een locatie bedoeld voor de voorbereiding, integratie en lancering van ruimtevaartuigen of raketten. In het Engels wordt ze vaak vertaald als launch base, launch facility of spaceport. Een lanceerbasis kan civiel, militair of dual-use zijn en maakt doorgaans deel uit van een groter ruimtevaartcomplex of -programma.

Kenmerkende onderdelen van een lanceerbasis zijn onder meer een lanceerplatform of pad, een lanceertoren of umbilical-toren, en faciliteiten voor integratie en testen van raketten. Daarnaast zijn er voorzieningen voor brandstof en oxidant, opslag en handling van gevaarlijke stoffen, operations- en beveiligingsinfrastructuur, en een controlecentrum voor missieplanning, communicatie en range-safety. Ook logistieke en ondersteunende infrastructuur zoals energievoorziening, water, wegen en opslagruimten spelen een rol.

Proces en werking: na levering aan de basis worden raketten geassembleerd en getest, systemen gecontroleerd en klaar gemaakt voor fueling. Vervolgens vindt de lanceerprocedure plaats, met coördinatie tussen missiecontrole, raket- en grondsystemen en range-safety. Na de lancering vindt onderhoud en gereedmaking voor toekomstige missies plaats.

Voorbeelden van bekende lanceerbases zijn Cape Canaveral/Kennedy Space Center (Verenigde Staten), Baikonur (Kazachstan), Kourou (Guiana Space Centre, Frans-Guyana), Vandenberg (Verenigde Staten), en Tanegashima en Vostochny (Japan en Rusland). De term wordt in het Nederlands gebruikt voor dergelijke faciliteiten wereldwijd en verwijst naar de infrastructuur die ruimtevaartoperaties mogelijk maakt. Moderne lanceerbases richten zich steeds meer op hergebruik, modulariteit en internationale samenwerking.