kunstkeelte

Kunstkeelte, of geconstrueerde talen, zijn talen die bewust zijn ontworpen door individuen of groepen in tegenstelling tot natuurlijke talen die zich organisch ontwikkelen. Ze worden gemaakt om uiteenlopende doelen te dienen, zoals communicatie, kunst, wereldopbouw, taalkundig onderzoek of amusement.

Er zijn twee hoofdbenaderingen: a priori talen, volledig uit de verbeelding, vaak gericht op logica en regelmaat; en a posteriori talen, die elementen uit bestaande talen combineren en uitbreiden. Kenmerkend is dat kunstkeelte meestal een eigen grammatica, woordenschat en soms een eigen geschreven vorm hebben. Ze kunnen functioneel zijn en gemakkelijk leerbaar blijven, of juist complex en experimenteel, met unieke klankstructuren, morfologie en syntaxis.

Notabele voorbeelden en makers: Esperanto, ontwikkeld door L. L. Zamenhof in de late 19e eeuw, is de bekendste internationale hulpmiddelstaal. In fictie zijn talen als Quenya en Sindarin van J. R. R. Tolkien, Klingon (Marc Okrand) en Dothraki/High Valyrian (David J. Peterson) bekend. Na’vi uit de film Avatar behoort ook tot de konstrueren talen. Moderne media en spellen blijven nieuwe kunstkeelte voortbrengen en zo bij dragen aan wereldopbouw en fancommunities.

Kunstkeelte vormen een gevestigde tak van taalkunde en creatief schrijven. Enthousiastelingen documenteren grammatica, woordenschat en cultuur binnen communities; boeken en online bronnen bieden gereedschap voor zowel beginners als gevorderden.