konstrueer

Konstrueer is een Nederlands werkwoord meaning to construct, assemble, or devise. Het verwijst naar het samenbrengen van onderdelen om een geheel te vormen, maar kan ook slaan op het vormen van ideeën, modellen, redeneringen of teksten. De vorm konstrueer wordt onder meer gebruikt als imperatief: Konstrueer!, maar ook in verschillende tijden en met de infinitief konstrueeren. Het voltooid deelwoord is geconstrueerd, en de voltooide tijd wordt gevormd met hebben, zoals ik heb geconstrueerd.

Etymologie en taalkundige achtergrond: konstrueer is afgeleid van het werkwoord konstrueeren, zelf teruggaand op Latijns construere via Frans construire en de Engelse equivalent construct. In het Nederlands is de toon formeel en objectgericht, met veel gebruik in technische, wetenschappelijke en academische contexten. Het verwante woord construeer wordt soms door sommige sprekers gebruikt als variant van de basisbetekenis, maar konstrueer/constructie zijn de gangbare vormen in hedendaags standaardtaal.

Gebruiksgebied en nuance: konstrueer wordt veel toegepast in engineering, architectuur, informatica, wiskunde en logica. Je kunt bijvoorbeeld spreken over het konstrueeren van een model, een prototype, een algoritme, een syntactische boom in de linguïstiek of een redenering in een conclusie. Het woord draagt vaak de connotatie van systematische opbouw en doordachte samenstelling van elementen in een samenhangend geheel.

Synoniemen en verwante termen: bouwen, samenstellen, ontwerpen, formuleren, opstellen. Verwante afgeleiden zijn onder meer konstrueerbaar (constructible), constructeur (constructor), en konstrueren (een oudere of variantenvorm in sommige dialecten).