kolomvormen

Kolomvormen is een Nederlandse term die verwijst naar vormen die kolomachtig of kolomachtig lang zijn. In technische en geologische contexten wordt de term gebruikt om twee hoofdtypen kolomachtige structuren te beschrijven: kolomvormen die voortkomen uit menselijk vakmanschap en kolomvormen die natuurlijk ontstaan.

In de bouw en constructie verwijst kolomvormen naar de vormwanden (formwork) die gebruikt worden bij het gieten van betonnen kolommen. Deze tijdelijke mallen bepalen de gewenste doorsnede van de kolom (veelvoorkomend zijn cirkelvormige, vierkante of rechthoekige kolommen) en moeten sterk genoeg zijn om de druk van het verse beton en het gevormde gewicht te weerstaan. Nadat het beton is uitgehard, worden de kolomvormen verwijderd en kunnen de mallen voor hergebruik klaargezet worden. De vormkeuzes beïnvloeden zowel de sterkte als de constructieve efficiëntie van een gebouw of brug.

In de aardkunde ontstaat kolomvorming door afkoeling en contractie van vloeibare lava in gesteente zoals basalt. Bij snelle afkoeling ontstaan kolomachtige fracturen die vaak polygonale (meestal zeshoekige) kolommen vormen die verticaal gerangschikt zijn. Deze kolomvormige formaties ontstaan door thermische spanning en kunnen uitgroeien tot talloze meters hoog. Bekende voorbeelden zijn de basaltkolomformaties van de Giant’s Causeway in Noord-Ierland en andere locaties wereldwijd.

Samengevat verwijst kolomvormen zowel naar door mensen gemaakte betonnen kolomvormen als naar natuurlijke kolomachtige rotsformaties die door geologische processen ontstaan.