kalibracj

Kalibracja to proces potwierdzania i sometimes dostosowywania wskazań przyrządu pomiarowego do wartości odniesienia, a także ocena i dokumentacja jego dokładności. Celem kalibracji jest zapewnienie, że pomiary są zgodne z obowiązującymi normami i wymaganiami jakości, a także identyfikacja błędów systematycznych i oszacowanie niepewności pomiaru. Kalibracja odgrywa kluczową rolę w metrologii, przemyśle, laboratoriach i medycynie, gdzie precyzyjne dane wpływają na decyzje.

Zakres kalibracji obejmuje zwykle porównanie wskazań przyrządu z referencyjnym standardem o znanej, wyznaczonej wartości. Na podstawie wyników wyznacza się korekty lub krzywe kalibracyjne, które mogą być wprowadzane w sprzęcie (kalibracja fizyczna lub regulacja) lub w oprogramowaniu (kalibracja matematyczna). W praktyce wyróżnia się kalibrację referencyjną (sprawdzenie zgodności z normą), kalibrację okresową (regularne potwierdzanie dokładności) oraz kalibrację po serwisie lub zmianach warunków pracy.

Dokumentacja kalibracji, często w postaci certyfikatu kalibracji, zawiera wartości odniesienia, zmierzone wskazania, zastosowane metody, zakres, niepewność pomiaru oraz informacje o traceability do krajowych lub międzynarodowych standardów (na przykład SI). Ważnym elementem jest określenie częstotliwości ponownej kalibracji, uzależnionej od stabilności przyrządu, intensywności użytkowania i środowiska.

Ograniczenia kalibracji obejmują fakt, że warunki kalibracyjne nie zawsze odpowiadają rzeczywistym warunkom pracy, a sama kalibracja nie eliminuje całkowicie błędów ani starzenia. Regularne kalibracje utrzymują jednak wiarygodność pomiarów i zgodność z wymaganiami jakości.