hoofdbegrip

Hoofdbegrip is een term uit het onderwijsvakgebied die verwijst naar het centrale of overkoepelende begrip dat de leerstof ordent. Het vormt de kern van een onderwerp en verbindt feitelijke kennis, vaardigheden en houdingen met elkaar. Het hoofdbegrip is doorgaans breder en transferabler dan losse feiten en blijft in verschillende contexten relevant.

In onderwijs en curriculumdesign dient het hoofdbegrip als ankerpunt voor focused leren. Leraren gebruiken het om leerdoelen te formuleren, relevante subbegrippen en activiteiten te kiezen, en beoordelingsopgaven af te stemmen op het begrijpen van de centrale idee en haar toepassingen. Het hoofdbegrip helpt leerlingen om coherentie te zien tussen verschillende onderdelen van een vak en om kennis beter toe te passen in nieuwe situaties.

Het identificeren en gebruiken van een hoofdbegrip gebeurt vaak door analyse van de inhoud, overleg met vakgenoten en soms in samenwerking met studenten. Het kan als korte frases of concepten worden geformuleerd en wordt vaak zichtbaar gemaakt in conceptkaarten of leerplannen. Een duidelijk hoofdbegrip ondersteunt transfer, doordat leerlingen leren verbanden te leggen tussen nieuwe informatie en de centrale gedachte van het onderwerp.

Een hoofdbegrip kan variëren per leerlaag en vak; het kan verschillen van een specifiek kernbegrip (kernbegrip) tot een bredere verbinding. Het begrip is bedoeld om lesontwerp, toetsing en leren te sturen, zonder de complexiteit van de onderwerpen onnodig te versimpelen.