heparinebehandeling

Heparinebehandeling verwijst naar het gebruik van heparine als anticoagulans om bloedstolling te voorkomen of te behandelen. De belangrijkste vormen zijn ongebonden heparine (UFH) en laagmoleculair heparine (LMWH), zoals enoxaparine en dalteparine. Beide werken via antitrombine III en remmen factoren van de bloedstolling; UFH heeft een bredere werking op trombine enXa, terwijl LMWH vooral via factor Xa actief is.

Indicaties omvatten zowel preventie als behandeling. Preventie van trombose bij operaties, langdurige immobilisatie of ziekenhuisopname; behandeling van diepe veneuze trombose (DVT) en longembolie (LE); en bij bepaalde hartaandoeningen of na invasieve procedures ter preventie van stollingscomplicaties. LMWH wordt vaak предпочтelijk ingezet tijdens de zwangerschap vanwege betere tolerantie en minder monitoring, hoewel ook UFH in sommige situaties gebruikt wordt.

Toediening en monitoring: UFH wordt meestal intraveneus toegediend met dosering die is afgestemd op de aPTT; LMWH wordt subcutaan toegediend in vaste doseringen en vereist doorgaans minder intensieve laboratoriumcontrole. Monitoring kan nodig zijn in zwangerschap, obesitas, nierfalen of ongewone lichaamsmassa. Bij beide vormen is periodieke controle op bloedplaatjes gewenst om HIT uit te sluiten.

Contra-indicaties en bijwerkingen: absolute contra-indicaties zijn actieve bloedingen en heparine-induceerde trombocytopenie (HIT). Andere risicofactoren zijn ernstige bloedingstoestand en bepaalde neurologische of intraoculaire bloedingen. Bijwerkingen bestaan hoofdzakelijk uit bloedingen; bij langdurig UFH-gebruik kan osteoporose optreden en bij LMWH is HIT mogelijk, zij het zeldzaam.

Overdosering en reversie: bij overdosering kan protaminezurelsulfa worden gegeven; UFH wordt volledig geneutraliseerd, LMWH gedeeltelijk, afhankelijk van de tijd sinds toediening. Raadpleeg lokale protocollen voor dosering en monitoring.