heimelijk

Heimelijk is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord en bijwoord dat betekent: geheim, in het geheim of verborgen. Het verwijst naar handelingen, intenties of waarnemingen die bewust buiten de kennis van anderen plaatsvinden. Een heimelijk plan bijvoorbeeld wordt niet publiek gemaakt, en iemand die heimelijk handelt doet dit stiekem.

Etymologisch komt heimelijk uit het Middelnederlands als heimelîk en is verwant aan het Duitse heimlich. De ontwikkeling van de betekenis loopt van een betekenis die verbonden is met privé of binnen de kring van het gezin of huis, naar een hedendaagse aanduiding van iets wat geheim en niet zichtbaar is voor buitenstaanders. In modern gebruik draagt heimelijk doorgaans een neutrale tot negatieve connotatie, al kan de toon per context variëren.

Gebruik en nuance: heimelijk kent vooral een overlap met woorden als geheim, verborgen en clandestien. Het kan verwijzen naar intenties, observaties of acties die bewust verborgen blijven. In combinatie met werkwoorden zoals handelen, volgen of begaan, benadrukt het de beperkte openbaarheid of tlk van de daad. Synoniemen zijn onder meer geheim, verborgen en clandestien; tegenovergestelde termen zijn openlijk, openbaar en eerlijk.

Zie ook: in het geheim, geheimhouding, verborgenheid, openlijk. Het begrip wordt doorgaans gebruikt in informatieve, descriptieve of literaire contexten en onderscheidt discrete, niet-openbare handelingen van wat publiek gebeurt.