geluidobjecten

Geluidobjecten is een concept uit de muziek- en geluidswetenschap dat verwijst naar discrete, waarneembare eenheden van geluid die als samenhangende klankgebeurtenissen worden ervaren. De term is de Nederlandse vertaling van het Franse “objet sonore,” een begrip dat een centrale rol speelde in de musique concrète uit de jaren 1940 en 1950 onder invloed van Pierre Schaeffer. In tegenstelling tot traditionele noten die uit een melodische of harmonische functie voortkomen, richt een geluidobject zich op de perceptie van het geluid zelf: wat het is als klank, los van de bron.

Een geluidobject wordt gedefinieerd door zijn kenmerken als auditieve identiteit: timbre, spectrum, onset, duur, amplitude- en frequentie-inhoud, en ruimtelijke lokalisatie. Het kan bestaan uit origineel opgenomen geluiden (field recordings), synthetisch gegenereerde klanken, of bewerkingen daarvan. In compositie en geluidsontwerp worden geluidobjecten vaak bewerkt en hergebruikt als bouwstenen voor structuur, zonder expliciete vooropstelling welk instrument of welke bron eraan ten grondslag ligt.

Analyse van geluidobjecten richt zich op segmentatie van een geluidsstroom in afzonderlijke objecten en op de relaties tussen deze objecten in tijd en ruimte. Praktisch gezien kunnen geluidobjecten worden gemanipuleerd via tijdsbewerking, vervorming, granulariteit en ruimtelijke positionering om gewenste luisterervaringen te creëren.

Historisch gezien is de term nauw verbonden met de ontwikkelingen in elektroakustische muziek en luistertheorie; in Nederlandse en internationale literatuur wordt hij gebruikt om de perceptie van geluid als zodanig centraal te stellen, los van expliciete representatie van bron of betekenis.