geheugenresponsen

Geheugenresponsen verwijzen naar het vermogen van het immuunsysteem om bij herhaalde blootstelling aan een antigeen sneller en effectiever te reageren dan bij de eerste blootstelling. Dit geheugen ontstaat vooral in het adaptieve immuunsysteem door de vorming van geheugen B-cellen en geheugen T-cellen na een initiële blootstelling.

Tijdens de initiële blootstelling worden B- en T-cellen geactiveerd, ondergaan klonale expansie en differentiëren. Bij B-cellen rijpen de cellen in germinale centra en ondergaan somatische hypermutatie en klassewisselingen, wat leidt tot de vorming van geheugen B-cellen en tot de productie van antilichamen met hogere affiniteit. Geheugen B-cellen blijven lang bestaan en langlevende plasmacellen in het beenmerg kunnen langdurig antistoffen afscheiden.

Bij herhaalde blootstelling treedt een secundaire respons op die sneller optreedt en waardoor de titer van antistoffen hoger is en de affiniteit toeneemt. De secundaire respons is doorgaans sterker en duurzamer dan de primaire respons.

Factoren die geheugenresponsen beïnvloeden zijn onder meer vaccinatie, de duur en aard van blootstelling, leeftijd, genetische factoren en het bestaan van cross-reactieve antigenen. Geheugen kan in de tijd afnemen maar kan worden opgefrist door booster-immunisatie of herhaalde blootstelling.

Het begrip van geheugenresponsen is cruciaal voor vaccinontwerp, immunotherapie en het voorspellen van bescherming tegen herhaalde infecties of bij immunologische aandoeningen. Beperkingen omvatten veroudering van het immuunsysteem en soms pathogenen die geheugenreacties omzeilen.