gasvormig

Gasvormig is de toestand van materie waarin deeltjes zich vrij door elkaar bewegen en geen vaste vorm of volume hebben. In deze toestand vullen de deeltjes de ruimte die beschikbaar is en kunnen zij gemakkelijk worden samengedrukt of uitgebreid. Gassen hebben een lage dichtheid en vertonen snelle bewegingen, diffusie over afstand en effusie door kleine openingen.

Eigenschappen van gasvormige stoffen hangen sterk af van temperatuur en druk. Bij hogere temperatuur nemen de deeltjes sneller afstand en vergroten de druk bij een gegeven volume. Gassen zijn over het algemeen compressibel en kunnen elkaar en materialen in de ruimte snel bereiken. Diffusie zorgt ervoor dat gasdeeltjes zich persistenteven mengen met andere luchtsoorten.

Theoretische modellen beschrijven gasgedrag met de ideale gaswet PV = nRT, waarbij p de druk, V het volume, n het aantal stoffen, R de gasconstante en T de temperatuur is. Deze wet gaat uit van moleculen met minimale onderlinge aantrekkingskrachten en botsingen die volledig elastisch zijn. De gaswetten van Boyle, Charles en Avogadro vormen samen de conceptuele basis. In werkelijkheid wijken gassen af van het ideale gedrag bij hoge drukken of lage temperaturen; beschrijvingen zoals de Van der Waals-vergelijking houden rekening met moleculaire grootte en aantrekking.

Toepassingen en verschijnselen omvatten condensatie tot vloeistoffen bij afkoeling, verdamping en sublimatie, en het bestaan van kritieke punten. Mengsels van gassen zijn wijdverbreid in de natuur en industrie, van atmosfeer tot aardgasproductie en medische gassen.

Voorbeelden van gasvormige stoffen zijn lucht (nitrongen en zuurstof), waterdamp, kooldioxide en stikstof.