fenotypefrequenties

Fenotypefrequenties verwijzen naar de verhoudingen waarin de verschillende fenotypen van een bepaalde eigenschap voorkomen in een populatie. Een fenotype is het waarneembare kenmerk of de eigenschap van een organisme, zoals bloemkleur, groeitempo of bloeddruk. Fenotypefrequenties geven aan hoe vaak elk fenotype in de populatie voorkomt.

Ze worden beïnvloed door de genen die de eigenschap bepalen, de frequenties van de bijbehorende allelen, en door penetrantie (de kans dat een genotype tot het fenotype leidt) en expressiviteit (hoe sterk het fenotype tot uiting komt). Omgeving speelt eveneens een rol. In populatiegenetica worden fenotypefrequenties vaak gekoppeld aan genotypefrequenties via de Hardy-Weinberg-verdeling, mits er in de populatie geen selectie, migratie of mutatie plaatsvindt.

Bij een eenvoudige eigenschap met twee allelen A en a en allelfrequenties p en q (p + q = 1) zijn, onder Hardy-Weinberg, de genotypefrequenties p^2, 2pq en q^2. Als A dominant is ten opzichte van a en de penetrantie 100% is, komen fenotypen A- (dominant) voor in p^2 + 2pq en fenotype aa (recessief) in q^2.

Bij incomplete penetrantie of variabele expressiviteit kunnen de fenotypefrequenties afwijken van de genotypfrequenties. Voor polygenische kenmerken of kenmerken met aanzienlijke milieu-invloeden worden fenotypefrequenties vaak verdelingen, in plaats van eenvoudige categorieën.

Praktische toepassingen omvatten het inschatten van ziektefrequenties in populaties, basisonderzoek naar erfelijke ziekten, en het plannen van gewasselectie en dierveredeling. Het interpreteren van fenotypefrequenties vereist aandacht voor biases in data en de complexiteit van interacties tussen genen en omgeving.