erfgoedgemeenschappen

Erfgoedgemeenschappen zijn groepen mensen die zich verbonden voelen met bepaald cultuurhistorisch erfgoed en zich gezamenlijk inzetten voor het behoud, beheer, onderzoek of de beleefbaarheid daarvan. Ze kunnen bestaan uit buurt- of dorpsgroepen, vrijwilligers bij musea, familie- of beroepsnetwerken, verenigingen voor immaterieel erfgoed of informele samenwerkingsverbanden rond landschappen, ambachten of archieven.

Het concept benadrukt dat erfgoed niet alleen door professionals wordt beheerd, maar ook door lokale en belanghebbende gemeenschappen kan worden vormgegeven. Erfgoedgemeenschappen identificeren wat waardevol is, dragen kennis en tradities over en nemen vaak praktische taken op zich, zoals documentatie, restauratie, tentoonstellingen en educatieve activiteiten. Ze fungeren als schakel tussen publiek, overheden en erfgoedinstellingen en bevorderen participatie en lokale betrokkenheid.

Veel erfgoedbeleid erkent en ondersteunt erfgoedgemeenschappen via advies, subsidiering, opleiding en samenwerking bij inventarisatie en beheer. Voordelen zijn grotere draagkracht voor behoud, diversere perspectieven op erfgoed en versterking van sociale cohesie. Tegelijkertijd staan erfgoedgemeenschappen voor uitdagingen zoals beperkte middelen, behoefte aan deskundigheid, juridische kaders rond eigendom en toegang, en het waarborgen van inclusiviteit.

In de praktijk variëren erfgoedgemeenschappen sterk in grootte, formaliteit en doelstelling, maar hun rol in hedendaags erfgoedbeheer wordt algemeen erkend als complementair aan professionele instellingen.