electronegativiteitsschaal

Electronegativiteit is de eigenschap van een atoom om in een chemische binding elektronen naar zich toe te trekken. Een electronegativiteitsschaal is een relatieve maatstaf waarmee de aantrekkingskracht van verschillende elementen op gedeelde elektronen in bindingen met elkaar vergeleken wordt. De schaal kent geen absolute eenheid; de getallen geven de relatieve positie van elementen aan ten opzichte van elkaar.

De bekendste schalen zijn de Pauling-schaal, de Mulliken-schaal en de Allred-Rochow-schaal. De Pauling-schaal is het meest gebruikelijk in chemie. Op deze schaal heeft fluor hoogst getal (ongeveer 3,98). Andere illustratieve waarden zijn onder meer zuurstof rond 3,44 en stikstof rond 3,04. De Mulliken-schaal definieert electronegativiteit als de helft van de som van ionisatie-energie en electron affinity, en de Allred-Rochow-schaal koppelt electronegativiteit aan de effectieve kernlading per atomaire straal. Deze schalen benaderen dezelfde volgorde van elektronegativiteit maar leveren verschillende numerieke waarden.

Trends: electronegativiteit neemt toe van links naar rechts in een periode en af van boven naar beneden in een groep. Elementen rechtsonder in de periode zijn over het algemeen minder elektronegatief dan elementen linksboven. Nanonaar gezien beïnvloeden kernlading, elektronenafscherming en atomaire straal deze eigenschap.

Toepassingen: electronegativiteitsschalen helpen bij het voorspellen van bindingpolarity, dipoolmomenten, stabiliteit van verbindingen en reactiesnelheden. Ze worden gebruikt naast ionisatie-energie en elektronenaffiniteit om chemische eigenschappen en reactiviteit beter te begrijpen. Historisch gezien werd de schaal geïntroduceerd om gebonden energieën te koppelen aan relatieve aantrekkingskrachten; verschillende schalen bieden diverse maar gerelateerde benaderingen.