eiwitligand

Een eiwitligand is een molecule die specifiek bindt aan een eiwit en daarmee diens structuur of functie beïnvloedt. Liganden kunnen kleinmoleculair, peptidisch of ook andere eiwitten zijn; ze omvatten natuurlijke (endogene) signaalstoffen en exogene verbindingen zoals geneesmiddelen. Binding vindt plaats op een specifiek bindingsgebied en wordt gekenmerkt door affiniteit en kinetiek.

Interactietypen omvatten orthosterische binding (op de actieve of natuurlijke ligandplaats) en allosterische binding (op een andere plaats die conformatieveranderingen veroorzaakt). Afhankelijk van de aard van de interactie kan een ligand een eiwit activeren (agonist), remmen (antagonist) of de activiteit moduleren (modulator). Post-translationele modificaties van het eiwit en de chemische eigenschappen van de ligand beïnvloeden samen specificiteit en selectiviteit.

Bestudering van eiwit-ligandinteracties gebeurt met methoden zoals röntgendiffractie, cryo-elektronenmicroscopie, NMR, surface plasmon resonance en isothermal titration calorimetry, aangevuld met computationele benaderingen zoals moleculair docken en dynamica-simulaties. Kennis van deze interacties is cruciaal in farmacologie, structurele biologie en biotechnologie voor geneesmiddelenontwikkeling, diagnostiek en het ontwerpen van biologisch actieve moleculen.