donkerhemelbeleid

Donkerhemelbeleid is een verzamelnaam voor beleidsmaatregelen die gericht zijn op het behoud van een donkere nachtelijke hemel door verlichting zoveel mogelijk te beperken en doelgericht te sturen. Het beleid wordt toegepast op lokaal, regionaal en soms nationaal niveau en is bedoeld om de schijnwerpers van buitenruimte te begrenzen zodat de sterren weer beter zichtbaar zijn. Daarnaast staan ecologische gevolgen, menselijke gezondheid en energiebesparing centraal.

Typische elementen zijn onder meer verantwoorde verlichting bij bouwwerken en openbare ruimten, shielding van lampen zodat licht naar beneden gericht blijft, en limieten aan lichtopbrengst en kleurtemperatuur. Veel voorstellen stimuleren het gebruik van warme, minder vervuilende kleuren en beperken de verlichtingsduur en het tijdstip waarop buitenverlichting ingeschakeld is. Beleidsinstrumenten omvatten wettelijke voorschriften bij bouw- en omgevingsvergunningen, verordening op de openbare verlichting, regionaal planningbeleid en faciliteiten voor retrofits in bestaande situaties. Uitzonderingen bestaan meestal voor veiligheid en noodgevallen.

Monitoring en handhaving gebeuren vaak via lokale controles, metingen van de nachtelijke hemelkwaliteit en rapportages. Indicatoren kunnen onder meer hemelhelderheid, gemeten met meetinstrumenten, en compliance met verlichtingsnormen zijn. Beleidsvorming vindt vaak plaats in samenwerking met astronomische organisaties en milieu- of energiediensten, en kan aansluiten bij bredere duurzaamheids- en klimaatdoelstellingen.

Zie ook: International Dark-Sky Association, donkere hemelreservaten, lichtvervuiling, milieubeleid.