doeltypen

Doeltypen is een term uit planning en evaluatie die verwijst naar de verschillende categorieën waarin doelen of doelstellingen kunnen worden ingedeeld. Door doelen in typen onder te verdelen kan een organisatie haar inspanningen structureren, prestaties beter meten en toezicht houden op voortgang.

De meest gangbare doeltypen zijn strategische, tactische en operationele doelen. Strategische doelen hebben een lange termijn en richten zich op de missie en visie van de organisatie; ze zijn breed en richtinggevend. Tactische doelen zijn gericht op de middellange termijn en vertalen strategische doelen naar concrete acties en beleidskeuzes op afdelingsniveau. Operationele doelen richten zich op korte termijn, zijn concreet en meetbaar en vormen de dagelijkse uitvoering van werkzaamheden.

Naast deze drie hoofdtypen worden vaak andere kenmerken gebruikt om doelen te classificeren. Naar tijdshorizon onderscheiden zij langetermijn-, middellangetermijn- en kortetermijndoelen. Naar aard kunnen doelen kwantitatief (met cijfers en meetwaarden) of kwalitatief (beschrijvend) zijn. Verder wordt soms onderscheid gemaakt tussen resultaatgerichte doelen (wat er gerealiseerd moet worden) en procesgerichte doelen (hoe de activiteiten uitgevoerd moeten worden).

Doeltypen spelen een belangrijke rol bij planning, monitoring en evaluatie. Ze helpen bij het vaststellen van relevante prestatie-indicatoren, zoals KPI’s of SMART-doelen (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdsgebonden). Door doeltypen duidelijk te definiëren, kan een organisatie gericht sturen op effectiviteit en verantwoording afleggen over de voortgang.

Zie ook: doelstelling, KPI, OKR, evaluatie.

---