dichterlijk

Dichterlijk is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat aanduidt dat iets verwant is aan poëzie of de kenmerken ervan. Het verwijst doorgaans naar een stijl of taalgebruik dat beeldend, metaforisch en vaak ritmisch is, en kan zowel op literaire als op figuurlijke toepassingen slaan. In literaire kritiek wordt dichterlijk taalgebruik vaak geassocieerd met beeldspraak, suggestieve toonzetting en een zekere sierlijkheid van formuleringen.

Etymologisch gezien is dichterlijk afgeleid van dichter (poet) met het achtervoegsel -lijk, dat '-lijk' of '-achtig' betekent. Zo translates dichterlijk zich als 'poëet-achtig' of 'zoals een dichter'. Het woord draagt daardoor een lichte connotatie van kunstzinnigheid en ambachtelijkheid.

In gebruik onderscheidt dichterlijk zich van poëtisch door subtleere, soms formelere of ouderwets aandoende tonaliteit. Poëtisch is doorgaans het algemenere en modernere label voor kenmerken van poëzie, terwijl dichterlijk vaker wijst op een specifieke, kunstige vertel- of taalvorm die aan poëzie verwant is.

Veelvoorkomende uitdrukkingen zijn onder meer dichterlijk beeld, dichterlijk taalgebruik, en een dichterlijk moment. Het begrip verschijnt vooral in literaire beschouwingen, essays over stijl en poëzie, en af en toe in kritische beschrijvingen van prozateksten die een poëtische inslag tonen.

Zie ook: poëtisch, lyrisch, beeldspraak.