databescherming

Databescherming is het geheel van maatregelen en regels die persoonsgegevens beschermen tegen ongeoorloofde verwerking en privacyinbreuken. Het omvat de verzameling, opslag, gebruik en doorstroming van persoonlijke informatie en geldt voor overheden en bedrijven die data verwerken. Doel is het waarborgen van privacyrechten en verantwoorde verwerking.

De kernbeginselen zijn rechtmatigheid, eerlijkheid en transparantie; doelbinding; gegevensminimalisatie; juistheid; opslagbeperking; integriteit en vertrouwelijkheid; en verantwoording. Organisaties moeten gegevens verwerken op een wettelijke basis, passende beveiligingsmaatregelen nemen en privacy by design en by default toepassen.

In de EU geldt de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming); in Nederland wordt deze verordening toegepast via nationale uitvoeringsregels, waaronder de Uitvoeringswet AVG. De Autoriteit Persoonsgegevens ziet toe op naleving. Rechtsgronden voor verwerking omvatten toestemming, contractuele noodzaak, wettelijke verplichting, vitale belangen, openbaar belang en gerechtvaardigde belangen.

Data Subject rights omvatten inzage, rectificatie, wissing, dataportabiliteit, bezwaar tegen verwerking en beperking, en het recht om toestemming in te trekken. Verwerkingsverantwoordelijken en verwerkers moeten transparante informatie geven, registers bijhouden, en risicovolle verwerking beoordelen met een DPIA. Een Functionaris voor Gegevensbescherming (DPO) is in veel gevallen verplicht.

Bij een datalek moet dit vaak binnen 72 uur aan de relevante toezichthouder worden gemeld en, indien nodig, aan betrokkenen. Internationale gegevensoverdracht buiten de EU vereist passende waarborgen, zoals een adequaatheidsbesluit of standaardcontractuele clausules. Handhaving kan leiden tot sancties en herstelmaatregelen.