databanksysteem

Een databanksysteem is een combinatie van een database en een database management system (DBMS) die is ontworpen om gegevens op te slaan, te beheren en beschikbaar te stellen aan applicaties. Het onderscheidt zich van louter opslag doordat het ook query, wijziging en beheerfuncties biedt.

Belangrijke onderdelen zijn onder meer de database-engine, opslagbeheer, queryverwerker, transactiebeheer, beveiliging en metadata. Een databaseschema definieert de structuur en relaties tussen de gegevens, en metadata beschrijft de betekenis en regels van de data.

Data modellen die een databanksysteem kunnen ondersteunen, zijn onder meer relationeel (SQL), NoSQL (document-, sleutel-waarde-, kolomfamilie-, graf). Veel systemen ondersteunen meerdere modellen of kunnen schalen naar verschillende workloads.

Kernfuncties omvatten transacties met ACID-eigenschappen (atomiciteit, consistentie, isolatie, duurzaamheid) of in sommige NoSQL-systemen BASE-benadering; daarnaast indexing, queryoptimalisatie, concurrentiebeheer, foutoplossing, back-ups en herstel. Deze functies dragen bij aan data-integriteit, betrouwbaarheid en prestaties.

Architecturen variëren van lokaal en client-server tot gedistribueerd, met technieken als replicatie en partitionering (sharding) om schaalbaarheid te realiseren. Cloud-gebaseerde databanksystemen zijn inmiddels veelvoorkomend en faciliteren uitbuiting op afstand.

Toepassingen van databanksystemen bestrijken bedrijfs- en webapplicaties, analytische workloads en wetenschappelijke dataopslag. Voorbeelden zijn relationele DBMS zoals MySQL en PostgreSQL; NoSQL-systemen zoals MongoDB en Cassandra; grafdatabases zoals Neo4j.

Beheer en governance van databanksystemen omvatten beveiliging via toegangscontrolen en encryptie, auditing, waarborging van data-integriteit, en regelmatige back-ups, herstel en onderhoud.