conserveeringssysteem

Een conserveeringssysteem is een samenhangend geheel van maatregelen, procedures en voorzieningen dat bedoeld is om het behoud en de langdurige toegankelijkheid van materiaal te waarborgen. Het omvat zowel fysieke objecten als digitale informatie. Doel is schade te voorkomen, veroudering tegen te gaan en conserveringswerkzaamheden systematisch te plannen en te registreren. Een conserveeringssysteem vertrekt vanuit risicoanalyse en een preventieve benadering van conservering.

Toepassingsgebied en middelen: conserveersystemen komen voor in musea, archieven, bibliotheken en overige erfgoedinstellingen, maar ook in wetenschappelijke instellingen en bedrijfscollecties. Ze richten zich op zowel objectbehoud (verf, papier, textiel, artefacten) als digitale bewaring. Infrastructuur zoals klimaatbeheersing, opslag, verpakkingen en beveiliging speelt een sleutelrol, naast logistiek, kwaliteitscontrole en de documentatie van alle conserveringsactiviteiten.

Belangrijke onderdelen zijn beleidskaders en risicobeoordeling, infrastructuur en monitoring, en uitvoerende conserveringswerkzaamheden. Bij fysieke conservering gaat het om stabilisatie, reiniging, reparatie en herverpakking; bij digitale conservering draait het om bitbewaring, formatenkeuze, migratie, emulatie en metadata. Een goed conserveersysteem borgt ook de registratie van informatie over objecten, de planning en uitvoering, en de herkomst van de stukken, zodat conserveringsacties traceerbaar blijven.

Uitdagingen en ontwikkelingen: klimaatverandering verhoogt de druk op opslagomstandigheden; digitale veroudering en opslagmedia raken verouderd; kosten en energieverbruik spelen een rol; en governance, rechtenbeheer en toegankelijkheid vereisen duidelijke procedures en standaarden.