cocreëren

Co-creëren, oftewel cocreëren, is het proces waarbij verschillende partijen gezamenlijk concepten, producten of diensten ontwikkelen. Het doel is om door samenwerking een resultaat te creëren dat beter aansluit bij de behoeften en context van alle betrokkenen. In het Nederlands is cocreëren een leenwoord uit het Engels co-create; de term wordt breed gebruikt in design thinking, participatief ontwerp, co-innovatie en open innovatie.

Het begrip verwijst naar meer dan alleen input leveren: alle deelnemers hebben invloed op de doelstelling, het ontwerp en de uitvoering. Historisch is cocreëren verwant aan participatief ontwerp en gebruikersparticipatie; in de laatste decennia is het een centraal principe geworden in bedrijfsstrategieën, overheden en maatschappelijke initiatieven.

Proces en methoden: cocreëren kent doorgaans fasen zoals probleemdefinitie, stakeholder- en gebruikerbetrokkenheid, ideevorming, prototyping en evaluatie. Veelgebruikte benaderingen zijn co-design, participatieve workshops, living labs en design sprints. Belangrijke principes zijn gelijkwaardige inbreng, transparantie, eigenaarschap en iteratief testen.

Voordelen: betere aansluiting op de behoeften, grotere kans op acceptatie en succes van implementaties, en toegang tot diverse vormen van kennis. Nadelen of uitdagingen omvatten macht en belangenconflicten, risico op tokenisme, hoge tijds- en kosteninvesteringen en de noodzaak van goede facilitering en governance.

Toepassingsgebieden omvatten publieke dienstverlening, gezondheidszorg, onderwijs, stedelijke planning, productontwerp en maatschappelijke innovatie. Voorbeelden bestaan uit participatieve ontwerpinitiatieven in gemeenten, samenwerking tussen bedrijven en eindgebruikers en open innovatieprogramma’s.