cementstoffen

Cementstoffen zijn bindmiddelen die bij contact met water uitharden tot een stevige vaste stof. Ze vormen de basis van de meeste bouwmaterialen en bepalen samen met toegevoegde materialen de sterkte, duurzaamheid en verwerkbaarheid van mortels en beton.

De bekendste cementstof is Portlandcement. Daarnaast bestaan hydraulische bindmiddelen zoals hydraulische kalk en slagcement, en pozzolaanhoudende bindmiddelen zoals vliegas- en silicafumecements. In Europese normen (EN 197-1) worden cementen ingedeeld in types CEM I tot en met CEM V, variërend van puur portlandcement (CEM I) tot composites met toevoegingen (CEM II–V). Ook kalkgebonden bindmiddelen bestaan, zoals natuurlijke hydraulische kalk en hydraulische kalkcementmengsels.

Eigenschappen zoals uithardingstijd, sterkteontwikkeling, waterabsorptie en chemische duurzaamheid hangen af van de samenstelling, water/binder-verhouding en verwerkingsomstandigheden. Cementstoffen worden toegepast in mortels en beton voor constructieve elementen, evenals in pleisters en reparatiemortels. Additieven en poederachtige hulpstoffen kunnen de verwerkbaarheid en uiteindelijke eigenschappen verbeteren.

Productie gebeurt door het verwandelen van kalksteen en kleimaterialen in een cementoven bij hoge temperaturen en vervolgens fijnmalen tot poeder, meestal met toevoeging van gips om de verharding te sturen. Het productieproces is energie-intensief en draagt bij aan CO2-emissies. Milieukwesties worden aangepakt door substitutie van clinker met Supplementaire Cementitious Materials (SCM’s), gebruik van alternatieve brandstoffen en recyclage van materialen.

Regelgeving en normen omvatten EN 197-1 en EN 206, die specificaties voor cementtypen en betonkwaliteit vastleggen. Veiligheid bij hanteren omvat stofbelasting en gezondheidsrisico’s; correcte opslag en vochtbestendigheid zijn belangrijk.