bronchiektazje

Bronchiektazje to przewlekłe, trwałe rozszerzenie oskrzeli, wynikające z zapalnego zniszczenia ich ścian i zaburzeń czynności rzęsek. Rozszerzenie oskrzeli prowadzi do nieefektywnego oczyszczania wydzieliny i przewlekłej infekcji dróg oddechowych. Proces ten może być uogólniony (obejmuje obie połowy płuca) lub ograniczony do pojedynczych obszarów.

Przyczyny i patogeneza są zróżnicowane. Często powstają po nawracających infekcjach dróg oddechowych, ale mogą to być również wrodzone zaburzenia (np. dyskineza rzesatek wtórna do mukowiscydozy lub zespołu Kartagenera), niedobory odporności, alergiczne zapalenie oskrzeli i płuc, astma oskrzelowa, czy przewlekłe choroby zapalne. Czynnik etiologiczny wpływa na zakres zmian – może to być proces uogólniony lub ograniczony do jednego regionu płuc.

Objawy obejmują przewlekły, ropny lub nieprzyjemnie pachnący kaszel, utrzymującą się duszność, nawracające infekcje dróg oddechowych oraz czasem krwioplucie. W badaniach przedmiotowych mogą występować świsty, rzężenia oraz zalegająca wydzielina. W diagnostyce kluczową rolę odgrywa tomografia komputerowa wysokiej rozdzielczości (HRCT), która uwidacznia poszerzone, zniekształcone oskrzela o charakterystycznych kształtach (tubularnych, kalafiorowatych, wybrzuszonych). Do oceny funkcji płuc stosuje się spirometrię, a w kierunku przyczynowym – badania immunologiczne, testy w kierunku mukowiscydozy, kultury plwociny i bronchoskopię.

Leczenie ma na celu kontrolę objawów, zapobieganie nawracającym infekcjom i leczenie przyczynowe. Stosuje się techniki oczyszczania dróg oddechowych (np. techniki fizjoterapeutyczne), leki rozszerzające oskrzela i, w niektórych przypadkach, inhalacyjne kortykosteroidy. W ostrych zaostrzeniach – antybiotyki zgodne z wybarwieniem plwociny. Dodatkowo ważne są szczepienia ochronne i terapia leczenia przyczynowego. W przypadku zmian lokalnych możliwa jest resekcja chirurgiczna, w ciężkich przypadkach – embolizacja tętnicy oskrzelowej lub przeszczep płuc.

Przewlekła natura choroby i zmienność zakresu zmian warunkują rokowanie, które zależy od etiologii, rozległości zmian oraz skuteczności terapii i monitorowania.