zapalne

Zapalne to przymiotnik odnoszący się do zapalenia lub do chorób o charakterze zapalnym. W medycynie używa się go do opisu procesów zapalnych oraz ich skutków, a także do nazwania chorób, w których przewaga stanowi odpowiedź zapalna organizmu.

Zapalenie to lokalna odpowiedź tkanek na uraz, infekcję lub bodźce immunologiczne. Odpowiedź ta z reguły obejmuje przekrwienie, obrzęk, ból i ograniczenie funkcji. W mechanizmie biorą udział mediatory chemiczne, takie jak histamina, prostaglandyny i cytokiny (np. TNF-α, IL-1). W ostrej fazie dochodzi do migracji leukocytów i neutralizacji czynnika wywołującego. Jeżeli bodziec nie zostaje usunięty lub odpowiedź jest przewlekła, rozwija się przewlekłe zapalenie, które może prowadzić do uszkodzeń tkanki i zmian naprawczych.

Zapalne choroby to grupy schorzeń, w których proces zapalny odgrywa kluczową rolę. Do najważniejszych należą choroby reumatyczne (np. zapalenie stawów), choroby przewodu pokarmowego z zapaleniem jelit, choroby skóry, a także zapalenia narządów wewnętrznych. W niektórych przypadkach zapalenie ma charakter autoimmunologiczny lub autozapalny.

Objawy zapalenia zależą od miejsca i rodzaju; najczęściej obejmują ból, zaczerwienienie, obrzęk i utratę funkcji danego narządu. Diagnoza opiera się na objawach klinicznych, wynikach badań krwi (np. CRP, OB) i obrazowaniu. Leczenie ma na celu złagodzenie objawów i zahamowanie postępu choroby. Stosuje się leki przeciwzapalne (niesteroidowe i steroidalne), a także leki modyfikujące przebieg choroby (DMARD) i terapie biologiczne w wybranych schorzeniach.