oskrzela

Oskrzela to gałęzie dróg oddechowych prowadzące powietrze z tchawicy do płuc i stanowiące część drzewa oskrzelowego. Wyróżnia się oskrzela główne (prawe i lewe), które odchodzą od tchawicy, a z nich rozgałębiają się oskrzela płatowe i dalej oskrzela segmentowe. Powietrze dociera ostatecznie do oskrzelików i dalej do drog oddechowych prowadzących do pęcherzyków płucnych.

Budowa oskrzeli obejmuje różne struktury w zależności od ich rozmiaru. W większych oskrzelach ścianę tworzy chrząstka w postaci pierścieni lub blaszek; błona śluzowa wyścieła nabłonek pseudostratified ciliated z komórkami śluzowymi. W miarę zejścia do oskrzeli drobnych chrząstka zanika, a w ścianie dominuje mięsień gładki. Dzięki temu oskrzela przewodzą powietrze, a dalsze odgałęzienia – oskrzeliki – nie zawierają chrząstek.

Funkcja oskrzeli obejmuje prowadzenie powietrza do oskrzelików i pęcherzyków płucnych oraz udział w obronie organizmu poprzez mechanizm rzęskowy i produkcję śluzu. Nabłonek rzęskowy wyłapuje cząstki zanieczyszczeń i kieruje śluz ku górze dróg oddechowych.

Znaczenie kliniczne oskrzeli jest istotne w wielu chorobach układu oddechowego. Zwężenie lub zapalenie oskrzeli występuje w astmie oskrzelowej, przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP) oraz w zapaleniu oskrzeli. Inne schorzenia obejmują infekcje, zwężenia po urazach i, rzadziej, nowotwory oskrzeli. W diagnostyce i leczeniu kluczowe jest zrozumienie ich anatomicznej i funkcjonalnej roli w układzie oddechowym.