bewaaromgeving

Een bewaaaromgeving is het geheel van voorwaarden en procedures die nodig zijn om informatieobjecten op lange termijn bewaarbaar en leesbaar te houden. Het omvat zowel de fysieke omgeving waarin materialen worden opgeslagen als de digitale infrastructuur die noodzakelijk is voor het bewaren van digitale bestanden, metadata en de bijbehorende context.

De fysieke bewaaaromgeving richt zich op behoud en veiligheid van materiële objecten. Dit omvat opslagruimtes met gecontroleerde temperatuur en luchtvochtigheid, stofreductie, behandeling van licht en klimaat, brand- en waterschadepreventie, beveiliging tegen diefstal en vandalisme, en organisatorische afspraken over toegang, verzending en hantering van objecten. Voor museale en archiefcollecties wordt regelmatig onderhoud en monitoring van de ter plekke aanwezige materialen toegepast.

De digitale bewaaaromgeving omvat de hardware, software, netwerken en procedures die nodig zijn om digitale informatie langdurig toegankelijk te houden. Belangrijke elementen zijn redundante opslag, regelmatige back-ups, gezondheidstoetsen en verify-fixity, migratie van verouderde formaten en systemen, en maatregelen voor beveiliging tegen verlies, corruptie en cyberdreigingen. Metadata, zoals PREMIS-informatie, en een duidelijk beleid voor metadata-management en contextualisering zijn essentieel zodat vindbaarheid en interpretatie behouden blijven.

Standaarden en modellen zoals OAIS (Open Archival Information System) vormen een referentiekader voor de werking van bewaarenvironments. Ze helpen bij het definiëren van rollen, processen en kwaliteitsnormen, en ondersteunen interoperabiliteit tussen instellingen. De bewaaaromgeving vereist governance, risicoanalyse en lifecycle-management om continuïteit en toegankelijkheid van informatieobjecten op lange termijn te waarborgen. Het is relevant voor bibliotheken, archieven, musea en data-repositories die collecties willen beschermen tegen veroudering en verlies.