betekenisgerelateerde

Betekenisgerelateerde is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord dat verwijst naar relaties die voortkomen uit betekenis, oftewel semantische verwantschap. In linguïstiek en aanverwante disciplines wordt het gebruikt om relaties tussen woorden, zinsdelen of concepten aan te duiden die gebaseerd zijn op wat zij betekenen, en niet op hun vorm of syntactische functie.

In linguïstiek, lexicografie en informatievoorziening maakt men onderscheid tussen betekenisgerelateerde en andere soorten relaties. Synoniemen vallen onder betekenisgerelateerde relaties, maar ook woorden die niet precies hetzelfde betekenen, kunnen semantisch dicht bij elkaar staan. Semantische verwantschap kan variëren in sterkte en type, van volledig gerelateerde concepten tot meer perifere associaties.

Bereik en methoden. Betekenisgerelateerde relaties worden vastgesteld en gemeten met zowel menselijke oordelen als computationele methoden. Distributionele semantiek gebruikt bijvoorbeeld woord- en conceptrepresentaties uit grote corpora, terwijl kennisgrafen expliciete relaties zoals hypernymie, hyponymie en parafrase modelleren. In praktijk worden deze metingen toegepast om de semantische nabijheid tussen termen te schatten.

Toepassingen. Belangrijke toepassingen zijn onder meer woordbetekenisdisambiguatie, zoekopdrachtuitbreiding (query expansion), document clustering en ontologie-ontwikkeling. Het begrip helpt systemen betekenis te koppelen aan concepten en zo relevantie en informatiewaarde te verbeteren.

Zie ook. Semantische verwantschap, synoniemen, hypernymie, distributionele semantiek, semantiek in informatieopslag. Betekenisgerelateerde relaties vormen een kernconcept in zowel taalkundige theorieën als praktische NLP-toepassingen.