baselineniveau

Baselineniveau is een term uit statistiek en onderzoekswetenschappen die verwijst naar het initiële niveau van een variabele voordat een interventie, behandeling of tijdsperiode begint. Het vormt het referentiepunt tegen waarmee latere metingen worden vergeleken om veranderingen te bepalen.

In klinische onderzoeken wordt vaak gesproken over baselineniveaus van deelnemers, zoals bloeddruk, gewicht of biomarkerwaarden, die voorafgaand aan een behandeling worden vastgelegd. Deze baseline-waarden dienen als controle en helpen bij het interpreteren van effectgroottes en bij aanpassingen voor mogelijke verstorende factoren.

Het begrip wordt ook gebruikt in milieuwetenschappen, financiën en data-analyse. Zo kan het baselineniveau van een verontreinigende stof of een economische indicator als uitgangspunt dienen voor trend- en impactanalyses. In signaalverwerking kan het baselineniveau verwijzen naar de DC-offset of het zero-level waartegen variaties worden gemeten.

Het bepalen van een betrouwbaar baselineniveau vereist meestal meerdere metingen om ruis en meetfouten te verminderen en om onder verschillende omstandigheden stabiliteit te waarborgen. Bij de analyse worden veranderingen berekend als postniveau minus baselineniveau of als relatieve verandering. Baseline-aanpassingen kunnen ook worden toegepast in statistische modellen.

Veelvoorkomende valkuilen zijn onder meer regressie naar het gemiddelde, driften van meetinstrumenten en selectiebias bij de bepaling van de baseline.

Zie ook: baseline, referentiewaarde, controlegroep, veranderingsscore, normalisatie.

---