arbeidsbeleid

Arbeidsbeleid verwijst naar het geheel van overheidsmaatregelen, wet- en regelgeving en activiteiten die gericht zijn op de werking van de arbeidsmarkt en de arbeidsverhoudingen. Het omvat zowel nationaal als regionaal of lokaal beleid en is ingebed in bredere sociaal-economische beleidskaders. Daarnaast spelen sociale partners, zoals vakbonden en werkgeversorganisaties, een belangrijke rol in onderhandelingen en collectieve afspraken die de arbeidsvoorwaarden bepalen.

Doelstellingen van arbeidsbeleid zijn onder meer het bevorderen van volledige en productieve tewerkstelling; bescherming van werknemersrechten en arbeidstijden; bevordering van gelijke kansen en non-discriminatie; rekening houden met duurzame inzetbaarheid, gezondheid en veiligheid; en het stimuleren van loon- en inkomenszekerheid en sociale gelijkwaardigheid. Arbeidsbeleid streeft naar een balans tussen flexibiliteit voor werkgevers en zekerheid voor werknemers, met oog voor economische concurrentiekracht.

Instrumenten omvatten actief arbeidsmarktbeleid, zoals scholing, omscholing, begeleiding naar werk, jobmatching en subsidies voor werkgevers die kwetsbare groepen in dienst nemen; arbeidsmarktdiscipline en -regulering (ontslagsbescherming, loonvorming, arbeidstijden); arbeidsvoorwaarden (veilig werken, verlofregelingen, pensioen) en maatregelen voor inclusie, diversiteit en gelijke behandeling; regelgeving op arbeidsomstandigheden en sociale zekerheid.

Uitvoering en proces verlopen via beleidscycli, evaluatie en monitoring. Beleidsmakers maken gebruik van sociale dialoog, impactanalyses en benchmarking, zowel nationaal als Europees, om ontwikkelingen zoals digitalisering, demografische verandering en de opkomst van platformwerk aan te pakken.

De huidige uitdagingen zijn onder meer langdurige werkloosheid, regionale ongelijkheid, en de behoefte aan doorlopende bij- en omscholing.