afstandscompositie

Afstandscompositie is een concept uit de beeldende kunst en visuele communicatie dat verwijst naar de manier waarop afstand en ruimte tussen elementen in een afbeelding of scène worden gebruikt om diepte, balans en de aandacht te sturen. In een afstandscompositie worden objecten doorgaans georganiseerd over verschillende ruimtelijke vlakken: voorgrond, middenvlak en achtergrond. Door variatie in afstand ontstaan ruimtelijke perceptie en orde binnen de scène. Belangrijke ruimtelijke aanwijzingen zijn onder meer occlusie (het ene object dat voor het andere ligt), grootte, lineaire en atmosferische perspectieven, textuur en belichting.

Toepassingen van afstandscompositie komen voor in schilderkunst, fotografie, film en grafisch ontwerp. In portret- of groepsfotografie kan de afstand tussen acteurs en camera of tussen de acteurs onderling worden gebruikt om diepte te suggereren en om aandacht te sturen naar een onderwerp. In schilderijen en filmregie wordt afstand vaak benut om hiërarchie te tonen, spanning te creëren en de kijker langs een visuele route te voeren.

Technieken die bij afstandscompositie worden toegepast, omvatten kadering en positie van het onderwerp ten opzichte van de camera (standpunt en camerahoek), keuze van lens en beeldformaat, en het beheersen van scherptediepte. Daarnaast spelen lagen, overlapping, leading lines en kleurcontrast een rol in het benadrukken van afstand en diepte.

Andere termen die verwant zijn, zijn ruimtelijke compositie, dieptewerking en perspectief. Afstandscompositie helpt makers om ruimtelijkheid en orde binnen visuele verhalen te communiceren.