afbraakreacties

Afbraakreacties zijn chemische reacties waarbij één molecuul uiteenvalt in twee of meer eenvoudiger stoffen. Ze komen voor in zowel organische als anorganische systemen en kunnen plaatsvinden onder invloed van warmte, licht of elektrische stroom. De reacties volgen meestal een of meer stappen waarbij bindingen worden gebroken en er nieuwe bindingen worden gevormd. De enthalpieverandering kan positief of negatief zijn, afhankelijk van de stof en de omstandigheden.

Typen en aandrijving van afbraakreacties: Thermolyse verloopt bij verhitting, fotolyse bij blootstelling aan licht en elektrolyse wordt aangedreven door elektrische stroom. Sommige afbraakreacties worden katalytisch versneld, zoals de afbraak van waterstofperoxide door een katalysator (bijv. MnO2). De thermische afbraak is vaak endotherm, terwijl andere processen exotherm kunnen zijn, afhankelijk van de specifieke reactie.

Veel voorkomende voorbeelden: calciumcarbonaat ontleedt bij hoge temperatuur tot calciumoxide en kooldioxide: CaCO3 -> CaO + CO2. Waterstofperoxide ontleedt volgens: 2 H2O2 -> 2 H2O + O2 (kan versneld worden door een katalysator). Diammoniumdichromaat ontleedt bij verhitting tot chromium(III)oxide, water en stikstofoxiden: (NH4)2Cr2O7 -> Cr2O3 + 4 H2O + N2. Ontleding van water door elektrolyse levert waterstof en zuurstof: 2 H2O -> 2 H2 + O2.

Betekenis en veiligheidsaspecten: De studie van afbraakreacties levert inzicht in thermodynamica en kinetiek en is relevant voor industriële processen, materiaalbewerking en milieuvriendelijke chemie. De producten kunnen gassen of vaste oxiden zijn en sommige afbraakreacties kunnen gevaarlijk zijn (explosief, giftig, corrosief), waardoor passende veiligheidsmaatregelen noodzakelijk zijn.