abrasie

Abrasie is het proces waarbij materiaal van een oppervlak wordt verwijderd door mechanische actie, meestal door wrijving met een harder tegenoppervlak of met losse abrasieve deeltjes. Het komt voor in veel materialen en speelt een belangrijke rol in engineering, geologie en de tandheelkunde. Begrippen zoals slijtage door abrasie worden gebruikt om aan te geven dat materieel verlies het gevolg is van schurende interactie.

Abrasie ontstaat door contact tussen oppervlakken met schurend contact. De twee hoofdtypen zijn twee-lichaam abrasie, waarbij de abrassieve deeltjes aan een tegenvlak vastzitten, en drie-lichaam abrasie, waarbij losse deeltjes tussen de oppervlakken bewegen. Mechanismen omvatten krassen, snijden en plooien van het materiaal. De mate van slijtage hangt af van factoren zoals de relatieve hardheid, deeltjesgrootte, ruweheid van de oppervlakken, contactdruk en snelheid, evenals de aanwezigheid van smering.

Toepassingen en voorbeelden komen voor in de machinebouw en transport (asssen, lagers, tandwielen en turbine-onderdelen die worden blootgesteld aan slijtage), in de tandheelkunde (abrasie van glazuur door borstelen of abrasieve tandpasta) en in geowetenschappen (slijtage van rotsen langs rivieren of door wind en ijs).

Meting en mitigatie: slijtage wordt vaak uitgedrukt als massaverlies of volumeverlies, gemeten met testen als pin-on-disc of schuiftesten. Om abrasie te verminderen worden harde coatings, betere materiaalmengsels, gladde oppervlakken en smering toegepast, aangevuld met regelmatig onderhoud en inspectie.