Zorglandschap

Zorglandschap is de term die in Nederland wordt gebruikt voor de structuur en organisatie van gezondheid- en ouderenzorg en de bijbehorende ondersteuning. Het verwijst naar de zorgtrajecten van preventie en eerstelijnszorg tot ziekenhuiszorg, langdurige zorg en maatschappelijke ondersteuning, en naar de regels, financiers en organisaties die deze zorg mogelijk maken.

Belangrijke onderdelen zijn huisartsen, ziekenhuizen, thuiszorg en verpleeghuizen, ggz, jeugd- en familiiezorg, en de gemeentelijke ondersteuning via de Wmo. Ook regionale samenwerkingsverbanden, zorgnetwerken en informele zorg spelen een rol. Het zorglandschap kent een combinatie van publieke regulering en marktwerking, met nadruk op regionaal georganiseerde, geïntegreerde zorg.

Financiering en toezicht komen voort uit een mix van publieke en private instrumenten. De basiszorgverzekering is verplicht en uitgevoerd door private zorgverzekeraars onder de Zorgverzekeringswet; inwoners betalen een premie en ontvangen een standaardpakket. Langdurige zorg wordt gefinancierd via de Wet langdurige zorg (WLZ) en georganiseerd via regionale zorgkantoren en aanbieders; gemeenten dragen verantwoordelijkheid voor maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en jeugdzorg.

Kwaliteit en toegankelijkheid worden bewaakt door nationale instellingen en normen, zoals Zorginstituut Nederland, en door professionele richtlijnen en audits. Beleidsmaatregelen richten zich op integrale zorg, patiëntgerichte benaderingen, betere gegevensuitwisseling en het vergroten van zorg in de regio en thuis, zodat mensen langer zelfstandig kunnen wonen.

Uitdagingen voor het zorglandschap zijn onder meer vergrijzing, toenemende chronische aandoeningen, budgettaire druk en regionale verschillen. Veranderingen richten zich op meer samenwerking tussen aanbieders, gemeenten en verzekeraars, betere afstemming tussen zorg en ondersteuning, en investeringen in preventie en digitale zorg.