Zenuwtransfer

Zenuwtransfer is een chirurgische techniek waarbij gezonde zenuwvezels van een donor-zenuw worden verplaatst of omgeleid naar een beschadigde zenuw of spier, om zo motorische innervatie en daarmee beweging mogelijk te maken. De ingreep wordt toegepast wanneer een directe zenuwreparatie of een zenuwtransfer naar dezelfde zenuw geen voldoende herstel kan opleveren, bijvoorbeeld na ernstig letsel aan een arm of bij verlamming door een beschadigde zenuw.

Toepassingen en doelstellingen

Zenuwtransfer wordt vooral toegepast bij letsels van het brachiale plexus en bij aangezichtsverlamming. Een moderne uitbreiding is targeted muscle reinnervation (TMR), waarbij overgebleven zenuwvezels van een amputatiepatiënt worden omgeleid naar neighbone spieren om besturing van een prothese mogelijk te maken. Het doel is opnieuw motorische controle en functionaliteit te verkrijgen, vaak met betere hand–functie of greep.

Technieken

Bij zenuwtransfer worden vaak gezonde donor-zenuwen of zenuwarmen gebruikt om de doelziekte zenuw of spier te bereiken. Voorbeelden zijn transfers van intercostale zenuwen en herinnervatie van doelspieren via eerder gezonde zenuwvezels. Soms is een zenuwgraft nodig om een afstand te overbruggen. De specifieke techniek hangt af van de plaats en aard van het letsel.

Proces en herstel

Axonale sprouting richting de doelspier verloopt langzaam, met een groeisnelheid van ongeveer 1–3 millimeter per dag. Rehabilitatie is essentieel en volledige verbetering kan maanden tot enkele jaren duren. Succes hangt af van factoren zoals het tijdsvenster sinds het letsel, de leeftijd van de patiënt, en de afstand tussen donor en doel.

Risico’s

Mogelijke nadelen zijn donor-zenuwdeficits, pijn, abnormale bewegingen, neuroma-vorming en mogelijk onvoldoende reinnervatie. Een nauwkeurige selectie van patiënten en expertise in zenuwchirurgie bepalen mede het resultaat.