Tandenoppervlakken

Tandenoppervlakken is een term uit de tandheelkunde die verwijst naar de verschillende vlakken waarop tanden zijn opgebouwd. Elke tand heeft meerdere oppervlakken met specifieke namen die de liggingsverhouding ten opzichte van de kaak en de nabijgelegen tanden aangeven. De belangrijkste oppervlakken zijn incisaal of occlusaal, faciaal (meestal buccaal of labiaal), linguaal of palataal en de proximale oppervlakken mesiaal en distaal.

Incisaal (bij snijtanden) en occlusaal (bij premolaren en molaren) geven het snijvlak of kauwvlak aan. Faciaal/buccaal betekent richting de wang; labiaal is richting de lip. Linguaal (voor de tongzijde) of palataal (voor het gehemelte) verwijst naar de andere zijde bij respectievelijk mandibulaire en maxillaire tanden. Proximale oppervlakken spreken we van mesiaal (naar het middenlijn van de kaak) en distaal (weg van de middenlijn).

In de kliniek worden tandenoppervlakken gebruikt bij beschrijvingen van caries, restauraties en plaquevorming. Plaque en cariës komen vaak voor op proximale vlakken waar contactpunten bestaan en op occlusale/ fissure-gebieden waar fissuren voorkomen. Hygiëne en reinigingstechnieken zijn vaak gericht op het reinigen van specifieke oppervlakken, bijvoorbeeld de buccale oppervlakken langs de wang en de linguale/palataal oppervlakken langs de tong of gehemelte.

De terminologie verschilt licht per tandsoort; sommige termen zoals faciaal worden gebruikt als overkoepelende term voor buccaal en labiaal. Het kennen van de verschillende tandenoppervlakken vergemakkelijkt beschrijving, diagnose en behandeling in de tandheelkunde en mondzorg.