Stengelweefsel

Stengelweefsel is het plantaardige weefsel dat voorkomt in de stengels van vaatplanten. Het levert structurele ondersteuning, zorgt voor transport van water en mineralen en speelt een rol bij opslag van reserves. In stengels komen verschillende typen weefsels voor: epidermis als buitenste beschermlaag, grondweefsels zoals cortex en vaak een centraal parenchym (middenmerg) voor opslag, en vasculair weefsel met xyleem en phloëem.

De organisatie van stengelweefsel varieert tussen monocotyle en dicotyle planten. Bij veel dicotyle stengels liggen de vaatbundels in een ring; bij monocotyle stengels staan ze verspreid door de stengel. De epidermis vormt de buitenste beschermlaag; daartussen vind je cortex en parenchymachtige weefsels die opslag en metabolisme mogelijk maken, en tussen deze lagen bevinden zich de vasculaire bundels waarin xyleem en phloëem liggen.

Vasculair weefsel omvat xyleem, dat water en mineralen van wortels naar de rest van de plant transporteert, en phloëem, dat suikers en andere organische stoffen transporteert naar groeipunten en opslagplaatsen. In stengels vormen deze vaten netwerken die transport door de plant mogelijk maken.

Celtypen in stengelweefsel zijn onder meer parenchymcellen, collenchyme en sclerenchyme. Parenchymcellen zijn levend en flexibel en richten zich op opslag en stofwisseling; collenchyme biedt flexibele steun in jonge, groeiende delen; sclerenchyme bevat vezels en sclereïden en levert sterke, rigide ondersteuning.

Groei en ontwikkeling worden ondersteund door primair stengelweefsel uit apicale meristemen, en bij veel houtige planten volgt secundaire groei via cambium, waardoor secundair xyleem (hout) en secundair phloem ontstaan en de diameter van de stengel toeneemt. Het begrip stengelweefsel is thus essentieel voor plantstructuur en houtproductie.