Smeedbaar

Smeedbaar is een materiaaleigenschap die aangeeft in welke mate een materiaal plastisch vervormd kan worden door smeden of hameren zonder te breken. De term komt van het werkwoord smeden en wordt in de metallurgie gebruikt om processen te beschrijven waarbij metaal wordt gevormd door wrijving en klopkrachten.

Smeedbaarheid is afhankelijk van temperatuur, samenstelling en microstructuur. In veel metalen neemt de vervormingsweerstand af bij hoge temperatuur, waardoor ze gemakkelijker te vormen zijn. Op kamertemperatuur zijn sommige metalen zoals goud, zilver en koper vaak sterk smeedbaar, terwijl gietijzer relatief slecht smeedbaar is. Stalen en ijzerlegeringen kunnen smeedbaar zijn onder de juiste warmtebehandeling en procesomstandigheden.

Processen die afhangen van smeedbaarheid zijn onder meer handmatig smeden, hamer- en perssmeden, en hot forming. De mate van smeedbaarheid beïnvloedt de toegankelijkheid van vormen zoals platen, buizen of complexe contouren, en bepaalt welke productietechnieken economisch en technisch haalbaar zijn.

Verband met andere eigenschappen: smeedbaarheid staat in relatie tot ductiliteit en malleabiliteit, maar verwijst specifiek naar vervorming door compressieve of schurende vormen zoals smeden. De smeedbaarheid kan door legering, warmtebehandeling en warmtebehandeling worden aangepast.

Zie ook: ductiliteit, malleabiliteit, metallurgie, smeden.