Siliconenverbindingen

Siliconenverbindingen zijn chemische verbindingen waarin siliciu (Si) een sleutelrol speelt. Ze worden onderverdeeld in twee hoofdgroepen: anorganische siliconverbindingen en organosiliconverbindingen. Voor beide groepen geldt dat silicon vaak vier covalente bindingen vormt en dat veel verbindingen een netwerkstructuur kennen.

Anorganische siliconverbindingen omvatten onder meer silicaten en siliciumdioxide. Silicaten bestaan uit SiO4-tetraëders die onderling kunnen worden gekoppeld tot netwerken met verschillende ordes. Silica (SiO2) en keramische en cementaire systemen zijn voorbeelden van toepassingen van deze verbindingen. Silicaten komen veel voor in de aardkorst, waar ze grondstoffen vormen voor glas, cement en betonnen materialen. De oxidatietoestand van silicon in deze verbindingen is meestal +4.

Organosiliconverbindingen bevatten koolstof-siliciu-verbindingen en worden vaak aangeduid als silanen, siloxanen en silicones. Silanen bevatten Si–C-bindingen; siloxanen hebben Si–O–Si-rijen die vaak worden gepolymeriseerd tot polyorganosiloxanen, beter bekend als silicones. Silicones zijn geliefd vanwege hun flexibiliteit, chemische stabiliteit en waterafstotende eigenschappen. Voorbeelden zijn siliconen oliën, sealants en medische implantaten, maar ook industriële smeermiddelen en oppervlaktebeschermers.

Toepassingen en productie verlopen breed: in de bouw (glas, cement, keramiek) en elektronica (siliciumwafers en halfgeleiders); in polymeren (silicone-polymeren) voor afdichtingen, kits, smeermiddelen en medische materialen; en in de chemische industrie als intermediaire verbindingen (silaan- en siloxy- reagentia). Veiligheidsaspecten variëren per groep: kristallijne silica kan stofgevaar opleveren; bepaalde chlorosilanen zijn reactiviteit en huid- of longhazards.