Risicoverlaging

Risicoverlaging is het proces waarbij de kans op een schadelijk voorval of de ernst ervan wordt verminderd door maatregelen, procedures en controles. Het is een kernelement van risicomanagement en wordt toegepast in uiteenlopende domeinen zoals arbeidsveiligheid, gezondheidszorg, infrastructuur en milieu. Het doel is om schade te voorkomen of te beperken, zonder noodzakelijkerwijs alle risico's uit te schakelen.

Het proces omvat doorgaans een risicoanalyse, waarbij kansen en impact worden vastgesteld en prioriteiten worden gesteld. Vervolgens worden beheersmaatregelen ontworpen en toegepast, waarbij vaak de hiërarchie van controles wordt gevolgd: elimineren of substitueren van het risico, engineering controls, administratieve maatregelen en persoonlijke beschermingsmiddelen. Ook risico-overdracht en acceptatie komen voor, maar meestal blijft een resterend risico bestaan.

In verschillende sectoren wordt risicoverlaging toegepast: op arbeidsplaatsen om letsel te voorkomen, bij bouw- en infrastructuurprojecten voor veiligheid, in de gezondheidszorg om infecties en fouten te beperken, en bij milieu- en klimaatgerelateerde risico’s door preventie en noodplanning. In financiën wordt risicoverlaging bereikt via diversificatie en hedging. Het uitgangspunt is het voorkomen van schade of het beperken van schade wanneer deze onverhoopt toch optreedt.

Kaders en normen zoals ISO 31000 voor risicomanagement en ISO 45001 voor arbeidsomstandigheden leveren richtlijnen voor systematische toepassing van risicoverlaging. Het proces vereist continue monitoring, evaluatie en verbetering, zodat maatregelen effectief blijven bij veranderende omstandigheden en nieuwe risico’s.

Omdat risico nooit volledig kan worden geëlimineerd, blijft een resterend risico bestaan. Het doel is om dat risico te minimaliseren en om economische en maatschappelijke schade te beperken.