Rechtsvormen

Rechtsvormen zijn de bij de Nederlandse wet erkende rechtsfiguren waarmee een onderneming of organisatie kan worden gestructureerd. De gekozen rechtsvorm beïnvloedt onder meer aansprakelijkheid, kapitaalstructuur, bestuur, fiscale behandeling en financiële verslaggeving.

Voor commerciële activiteiten bestaan de belangrijkste vormen uit eenmanszaak, vennootschap onder firma (vof), maatschap, besloten vennootschap (bv) en naamloze vennootschap (nv). Eenmanszaak en vof/maatschap kennen meestal onbeperkte aansprakelijkheid van de eigenaren, terwijl bv en nv een rechtspersoon zijn met beperkte aansprakelijkheid.

In een bv of nv zijn de aandelen verdeeld en is de onderneming als rechtspersoon zelfstandig aansprakelijk. Een bv heeft vaak minder strenge kapitaalregels dan een nv, en beide vereisen meestal een notariële akte bij oprichting. Een nv is doorgaans geschikt voor grotere kapitaalbehoeften en kan effecten aan het publiek aanbieden.

Een commanditaire vennootschap (cv) combineert een beherende vennoot met onbeperkte aansprakelijkheid en een stille vennoot met beperkte aansprakelijkheid.

Naast commerciële rechtsvormen bestaan er ook stichtingen en verenigingen met een niet-winstoogmerk. Een stichting heeft een doel dat wordt nagestreefd met bestuur; winstoogmerk is er niet voor oprichters. Een vereniging bestaat uit leden en richt zich op een gemeenschappelijke activiteit. Coöperaties bedienen zowel partijen als leden en kunnen winsten uitkeren aan leden.

De keuze van rechtsvorm hangt af van factoren zoals aansprakelijkheidsrisico, fiscale doelen, financieringsmogelijkheden en gewenste governance. Regels en verplichtingen verschillen per vorm en vereisen bij oprichting vaak notariële of inschrijving bij de Kamer van Koophandel.