Primeren

Primeren is een Nederlands werkwoord dat betekent: een primer aanbrengen of een voorbereidende stap leggen voor een volgende behandeling. De exacte betekenis varieert per vakgebied, maar het gemeenschappelijke doel is het verbeteren van hechting, bescherming of startmogelijkheden.

In schilderwerk en bouw verwijst primeren naar het aanbrengen van een primerlaag op ondergronden zoals hout, metaal of muren. Een primer verbetert hechting, voorkomt vlekken, blokkeert vocht of roest en zorgt voor een egale basis voor verf. Veelvoorkomende soorten zijn hout-, metaal- en muurprimers. Voorbereiding (reinigen, schuren) en droogtijden zijn bepalend voor het eindresultaat.

In moleculaire biologie verwijst primeren naar het ontwerpen en inzetten van korte DNA- of RNA-staartjes ('primers'), die binden aan een doelstreng en de startplaats vormen voor kopiëren of sequencing. Bij PCR worden primers gebruikt om specifieke regio’s te amplificeren. Ontwerpcriteria zijn onder andere lengte, GC-gehalte en minimale vorming van zelfbinding of primer-dimeren.

Bij vuurwapens betekent primeren het plaatsen van een ontsteker (primer) in de patroonhuls, waardoor bij het afvuren de chemische reactie wordt gestart die het kruit laat ontploffen. Dit proces is een essentieel onderdeel van fabriek, assemblage en veiligheidsprocedures.

Samengevat heeft primeren betekenis afhankelijk van context: voor schilderwerk een basislaag; in de biowetenschappen een methode om kopiëren te starten; in vuurwapentechniek een ontsteker in de patroon.