Pijpleidingen

Pijpleidingen zijn transportsystemen die vloeistoffen en gassen via lange, gesloten leidingen verplaatsen. Een pijpleiding bestaat uit de leidingen zelf, kleppen, pompen of compressoren en regel- en meetsystemen. Ze liggen meestal onder de grond of onder water, maar komen ook bovengronds voor langs industrieterreinen. Het transport gebeurt doorgaans door drukverschil of door pompen en compressoren die de stroming mogelijk maken.

Er bestaan verschillende typen pijpleidingen, afhankelijk van de verplaatste stof: aardgasleidingen, aardolie- en olieproductenleidingen, waterleidingen, chemische en industriële leidingen, en warm- en koudwatersystemen. Daarnaast onderscheiden netwerken hoofdleidingen voor lange afstanden van distributie- of transportnetten dichter bij eindgebruikers.

De aanleg vereist tracéonderzoek, vergunningverlening en maatregelen tegen beschadiging en corrosie. Leidingen worden vrijwel altijd onder de grond geplaatst en beschermd met coatings en kathodische bescherming. Onderhoud en monitoring omvatten lekdetectie, drukbewaking en periodieke inspecties; bij-inspectieapparatuur (pigs) kan langs de binnenkant de staat van de leiding controleren.

Beheer en regelgeving komen tot stand via nationale netbeheerders en overheidsinstanties, en, op EU-niveau, via Europese richtlijnen voor veiligheid, milieu en energietransitie. Operators hebben een integriteitsbeheerplicht, risicoanalyses, incidentrapportage en calamiteitenplannen. Nieuwe projecten worden beoordeeld op milieu-impact en veiligheid.

Historisch ontstonden pijpleidingen in de 19e eeuw voor kolen en olie en groeiden uit tot een wereldwijd netwerk voor energie, drinkwater en industriële logistiek. Tegenwoordig zijn pijpleidingen cruciaal voor energietransitie en internationale handel, maar vereisen zij streng toezicht vanwege potentieel milieuschade en veiligheidsrisico's.