Personificatie

Personificatie is een stijlfiguur uit de retoriek en literatuur waarbij niet-menselijke dingen menselijke kenmerken krijgen, zoals wil, gevoel of handelingsvermogen. Abstracte begrippen zoals Tijd of Dood kunnen worden voorgesteld als handelende personen, en voorwerpen kunnen worden beschreven alsof zij communiceren. Het doel is vaak om een abstract idee tastbaar te maken, beeldender te maken en emotionele betrokkenheid te verhogen.

In poëzie, proza en toespraken komt personificatie veel voor. Voorbeelden zijn: “De Wind fluistert door de bomen”, “De Tijd trekt aan de klok”, of “De Dood vroeg om een laatste gunst”.

Een verwante term in de retoriek is prosopopoeie (prosopopoë), waarbij een afwezige of niet-menselijke entiteit de stem krijgt. Personificatie verschilt van antropomorfisme, waarbij een dier of object niet alleen menselijke eigenschappen krijgt maar ook een duidelijke menselijke vorm of persoonlijkheid wordt verleend; bij personificatie gaat het primair om menselijke eigenschappen of handelingen, vaak zonder uitgebreide fysieke vorm.

Toepassingen zijn wijdverspreid in literatuur, fabels en mythologie, maar ook in discours en reclame, waar abstracties zoals Recht of Vertrouwen als personages verschijnen. Het blijft een middel om concepten beter te begrijpen en te voelen.