Peptiden

Peptiden zijn korte ketens van aminozuren die met peptidebindingen aan elkaar zijn gekoppeld. Ze kunnen op zichzelf biologische activiteit hebben of fungeren als fragmenten van grotere eiwitten. In organismen ontstaan ze vaak via ribosomale synthese en vervolgens door proteolytische verwerking; daarnaast komen ze voor bij niet-ribosomale peptide-synthese of synthetische productie.

De lengte van peptiden varieert van dipeptiden (twee aminozuren) tot oligopeptiden (enkele tientallen aminozuren). Langere ketens worden doorgaans polypeptiden genoemd; wanneer de keten extreem lang wordt, spreekt men meestal van eiwitten. De grens tussen peptiden en eiwitten is niet strak afgebakend.

Biologische functies van peptiden zijn onder meer signaaloverdracht en regulatie: veel peptiden dienen als hormonen (bijvoorbeeld insuline, een polypeptidehormoon) en als neurotransmitters of neuropeptiden. Andere voorbeelden zijn antimicrobial peptides en enzymatische peptiden die als actieve moleculen of regulatoren in cellulaire processen kunnen optreden.

Toepassingen en analyse: synthetische peptiden worden veelvuldig toegepast in biomedisch onderzoek en geneesmiddelenontwikkeling. Peptiden dienen als medicijnen, diagnostische hulpmiddelen en onderzoeksreagents. Analytisch wordt de samenstelling en volgorde van peptiden bepaald met massaspectrometrie en sequencing; peptiden zijn gevoelig voor proteasen en vereisen geschikte stabilisatie en opslag.