Ontstoffen

Ontstoffen is een term die in toxicologie en milieuwetenschappen wordt gebruikt om het proces of de middelen aan te duiden waarmee toxische of schadelijke stoffen uit een organisme, product of milieu worden verwijderd of geneutraliseerd. Het begrip verwijst naar detoxificatie: het verminderen of onschadelijk maken van giftige verbindingen.

De term wordt in verschillende velden gehanteerd. In de geneeskunde heeft ontstoffen betrekking op processen die giftige stoffen uit het lichaam verwijderen, bijvoorbeeld bij vergiftigingen. In de milieu- en drinkwatersector verwijst ontstoffen naar zuivering en verwijdering van schadelijke stoffen uit water, bodem of afvalstromen.

Mechanismen van ontstoffen kunnen bestaan uit enzymatische detoxificatie in het lichaam, chemische neutralisatie, en fysieke verwijdering zoals adsorptie of filtratie. Voor toxische verbindingen kan het lichaam metabolisch worden omgezet naar minder schadelijke vormen, die vervolgens worden uitgescheiden. In technische toepassingen worden materialen of processen gebruikt die toxines binden, absorberen of uitzetten.

Toepassingen zijn onder meer medische behandeling bij vergiftigingen, gebruik van antidoten of chelaatietherapie, en industriële/uraffingsprocessen voor water- en bodemzuivering. Voorbeelden zijn actieve kool en andere adsorbentia, filtratieapparatuur en membranen die toxines uit drinkwater of afvalstromen halen.

Kritiek en context: het begrip detoxen wordt vaak misbruikt in commerciële detox-diëten en supplementen, waarvoor wetenschappelijke ondersteuning ontbreekt. Detoxische maatregelen moeten altijd wetenschappelijk onderbouwd zijn en mogen geen vervanging vormen voor medische zorg bij vergiftiging.

Zie ook: detoxificatie, adsorptie, chelaatietherapie, waterzuivering.