Neutraliteit

Neutraliteit is de toestand waarin een individu, organisatie of staat geen partij kiest in een conflict en onpartijdig handelt of als zodanig wordt beschouwd. Het begrip wordt toegepast in verschillende domeinen, zoals internationaal recht, politiek, media en wetenschap. In het internationaal recht verwijst neutraliteit naar de status van een staat die zich niet activateert in oorlogshandelingen en geen militaire bijstand verleent aan zijde van een belager. Neutrale staten mogen vaak handel drijven met alle partijen, maar zij mogen geen oorlogsinspanningen steunen en moeten het eigen grondgebied en scheepvaart beschermen volgens vastgestelde regels, zoals die in de Haagse verdragen zijn vastgelegd.

Politiek gezien betekent neutraliteit doorgaans het vermijden van partijdigheid of het niet aansluiten bij een politieke coalitie. Voor overheden kan neutraliteit betekenen dat beslissingen of procedures op basis van onpartijdige criteria worden genomen, bijvoorbeeld bij onafhankelijke benoemingen, arbitrage of toezicht.

In media en wetenschap streven journals to neutrality en objectiviteit: rapportage en onderzoek worden gepresenteerd zonder bevooroordeelde standpunten, met transparantie over brongebruik en methoden. Doordat volledige neutraliteit moeilijk te bereiken is, wordt vaak gekozen voor evenwichtige, verantwoorde en transparante presentaties.

Historisch gezien zijn er voorbeelden zoals Zwitserland, dat sinds de 19e eeuw bekendstaat om zijn lange traditie van staatsneutraliteit, erkend bij het Congres van Wenen in 1815, en Zweden, dat gedurende de 19e en 20e eeuw een beleid van neutraliteit handhaafde. Neutraliteit kan echter ook kritiek oproepen, omdat het morele verantwoordelijkheden met zich meebrengt en tot interpretatieverschillen kan leiden.