Luchtvaartrecht

Luchtvaartrecht is het rechtsgebied dat de regels en procedures regelt rond vliegverkeer, vliegtuigen en de bijbehorende infrastructuur. Het richt zich op burgerluchtvaart en omvat aspecten zoals veiligheid en luchtwaardigheid, certificering van vliegtuigen en bemanning, operationele regels, passagiersrechten, aansprakelijkheid en milieu-invloeden.

De regels hebben een drievoudige bron: internationaal recht, EU-wetgeving en nationale wetgeving. Internationaal zorgen onder meer de Chicago-overeenkomst (1944) en de Montréal-overeenkomst (1999) voor de basisafspraken over veiligheid, aansprakelijkheid en vluchtuitvoering; de ICAO stelt global standaarden vast. In de Europese Unie regelt een uitgebreide set regels de markttoegang, veiligheid, certificering en passagiersrechten (bijv. Verordening 261/2004), met toezicht door de Europese Commissie en de Europese Unie Aviation Safety Agency (EASA). Nationale wetgeving implementeert en handhaaft deze regels en regelt aanvullende kwesties zoals licenties, toezicht op luchtvaartmaatschappijen, en de opdrachtneming van nationale inspectiediensten.

Op nationaal niveau houden civiele luchtvaartautoriteiten toezicht op licenties voor luchtvaartbemanning en operators, certificering van vliegtuigen en onderhoud, en naleving van veiligheidsnormen. Onafhankelijke onderzoeksinstellingen of -bureaus behandelen ongevallen en incidenten en geven aanbevelingen. Rechtsgeschillen over aansprakelijkheid en schade bij vliegvertragingen of -verlies vallen eveneens onder luchtvaartrecht, vaak in samenhang met het Montreal-conventie- kader.

Belangrijke thema’s zijn veiligheid en luchtwaardigheid, luchtruimbeheer en luchtverkeersdienstverlening, luchthaveninfrastructuur, passagiersrechten en aansprakelijkheid, veiligheid en beveiliging, en milieuaspecten zoals geluid en emissies. De opkomst van drones, digitalisering en cybersecurity brengen ontwikkelingen en aanpassingen in regelgeving met zich mee.