Kapitaalproductiviteit

Kapitaalproductiviteit is een maatstaf voor de efficiëntie waarmee fysieke kapitaalgoederen—zoals machines, gebouwen en software—worden ingezet om output te produceren. In macro- en bedrijfseconomie wordt vaak gekeken naar de verhouding Y/K, waarbij Y de totale output is en K het kapitaalstock. Sommige analyses spreken ook over output per eenheid kapitaalservice, omdat het gaat om de diensten die kapitaal levert.

Meting gebeurt meestal via de verhouding Y/K. In macro-analyses wordt onderscheid gemaakt tussen bruto en netto kapitaalstock (netto houdt rekening met afschrijving). Kapitaalproductiviteit is gevoelig voor de gekozen maatstaf en voor de mate van capaciteitsbenutting. Voor een betere reflectie van de kwaliteit van kapitaal kan men ook kapitaaldiensten gebruiken in plaats van alleen de totale voorraad.

Bepalende factoren zijn technologie, efficiëntie, onderhoud en de kwaliteit van het kapitaal, evenals afschrijving en kapitaalsintensiteit. Daarnaast speelt de toewijzing van kapitaal tussen sectoren met verschillende productiviteit een rol. Menselijk kapitaal en immateriële activa versterken fysiek kapitaal en kunnen de kapitaalproductiviteit verhogen.

Relatie met productiviteit: kapitaalproductiviteit is een component van arbeidsproductiviteit en van de totale factorproductiviteit (TFP). Op korte termijn kan het toenemen door hogere capaciteitsbenutting of technologische vooruitgang; op lange termijn blijft de marginale productiviteit van extra kapitaal beperkt door afnemende meeropbrengsten.

Implicaties: beleidsmaatregelen die kapitaalproductiviteit verhogen richten zich op investeringen in kwalitatief hoogwaardig kapitaal, onderhoud, innovatie en de efficiënte toewijzing van kapitaal naar productieve activiteiten.