Graftverlies

Graftverlies is het falen van een getransplanteerd weefsel of orgaan om te functioneren in de ontvanger. Het kan betekenen dat de graft uiteindelijk niet meer werkt en soms leidt tot revisieoperatie, hertransplantatie of overlijden met een niet-functionerende graft. Graftverlies kan het gevolg zijn van immunologische afstoting (acute of chronische rejectie) maar ook van niet-immunologische factoren zoals ischemie-reperfusieletsel, vasculaire trombose, infecties, medicijntoxiteit of chirurgische complicaties. Een onderscheid wordt vaak gemaakt tussen acuut verlies kort na de transplantatie en chronisch verlies dat zich over maanden tot jaren ontwikkelt.

Oorzaken zijn onder meer acute afstoting (cellulair of humoraal) en chronische afstoting, daarnaast factoren zoals onvoldoende donor-ontvangermatching, niet-naleving van immunosuppressieve medicatie, heropstart of dosisaanpassing van medicijnen, infecties en terugkerende ziekte in de graft. Niet-immunologische oorzaken zoals trombose van de graftvaten, ischemie bij de operatie en medicijntoxiteit dragen ook bij aan het risico op graftverlies.

Diagnose en monitoring vinden plaats via organo-specifieke tests en klinische beoordeling. Bij verdenking van afstoting kan een graftbiopt noodzakelijk zijn om de oorzaak vast te stellen. Behandeling richt zich op de onderliggende oorzaak: versterkte immunosuppressie bij acuut afstoting, therapieën tegen antibodygemedieerde afstoting, behandeling van infecties of chirurgische/revasculaire ingrepen bij vasculaire complicaties.

Preventie en prognose hangen samen met vroege detectie en beheersing. Essentieel zijn een zorgvuldige donor-ontvangermatching, naleving van immunosuppressie, infectiepreventie en snelle behandeling van afstotingsepisodes. De langetermijnprognose varieert sterk per orgaan en oorzaak; bij tijdige interventie kan graftsurvival aanzienlijk verbeteren, maar grotendeels afhankelijk van de onderliggende oorzaak.